D3 Vitamini Eksikliği Nedir?
Vücudun diyetle veya güneş ışınları ile yeterli miktarda D3 vitamini alamaması, buna bağlı olarak kandaki D3 vitamini düzeyinin normal aralığın altına inmesi, D3 vitamini eksikliği olarak adlandırılır. D vitamini, vücudun normal kemik gelişimi ve kemik sağlığının devamlılığı için kullandığı önemli bir vitamindir. Kemiklerin yapısının büyük bir kısmını oluşturan kalsiyum mineralinin emiliminde görev alması nedeniyle kemik sağlığı açısından D vitamininin vücutta yeterli miktarda bulunması oldukça önemlidir. Bunun haricinde de pek çok görevi olan D vitamini, kas ve iskelet sistemi, bağışıklık sistemi, insülin üretimi gibi pek çok alanda kilit roller üstlenir. D3 vitamini eksikliği durumunda bu görevlerin tamamında aksaklıkların oluşması kaçınılmazdır. Bu nedenle D3 vitamini eksikliğinin tespit edilmesi durumunda mutlaka gerekli takviyeler yardımıyla vitamin düzeyleri normal aralığa ulaştırılmalıdır.1 2
D3 Vitamini Eksikliği Neden Olur?
D3 vitamin eksikliği belirtileri farklı nedenlerden dolayı görülebilir. Beslenme yoluyla vücuda alınan D vitamini aynı zamanda cilt altında güneş ışınlarının yardımıyla sentezlenebilir. Ancak D3 vitamini eksikliği nedenleri olan aşağıdaki durumlarda da vitamin eksikliği ortaya çıkabilir:1 3
- Besinlerle yeterli miktarda D vitamini almamak,
- Güneşe yeteri kadar çıkmamak,
- Yeterince güneş almaya engel oluşturan bulutlu gün sayısının fazla olduğu coğrafi bölgelerde yaşıyor olmak,
- Güneşten gelen UVB ışınlarını bloke edecek düzeyde hava kirliliğinin bulunduğu ortamlarda yaşamak,
- Crohn hastalığı, çölyak hastalığı veya bağırsaklara ilişkin çeşitli hastalıklardan kaynaklı olarak vücutta D vitamini emiliminin azalmış olması,
- D vitamininin vücutta kullanılabilir nitelikteki aktif formuna dönüştürülmesine ilişkin herhangi bir bozukluk olması,
- Vücutta D vitamini emilimi veya sentezine ilişkin mekanizmaları olumsuz etkileyen çeşitli ilaçların kullanımı,
- Böbrek ve karaciğer hastalıkları,
- Kanser hastalığı
- Alkol ve sigara kullanımı,
- Hamilelik, emzirme gibi nedenlerle günlük gereksinimin karşılanması güç bir seviyeye çıkması,
- Koyu ten rengine sahip olmak,
- Obezite,
- İleri yaş.
D3 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
D vitamini eksikliği başlangıç döneminde herhangi bir belirti vermeyebilir ve bu durum yıllarca devam edebilir. D3 vitamini eksikliği belirtileri genellikle çok uzun süren ya da çok ciddi düzeydeki vitamin eksikliklerinde daha belirgindir. Bu durum uzun vadeli sağlık risklerini de artırdığından vitamin eksikliği belirtileri konusunda dikkatli olunmasında fayda vardır.3 En yaygın görülen vitamin D3 eksikliği belirtileri arasında ise şunlar yer alır:
Kemik Ağrısı ve Kemiklere İlişkin Çeşitli Hastalıklar
D vitamini, vücutta kalsiyum mineralinin emilimi ve kullanımı için doğrudan gereklidir. D vitamini eksikliği durumunda kalsiyum eksikliği (hipokalsemi) de geliştiğinden kemiklerde ağrı, kemik yoğunluğunda azalma, kemik kırılganlığının artması, osteoporoz gibi hastalıklara yakalanma riski artabilir. Aynı zamanda çocuklarda raşitizm, kemik yumuşaması, kemiklerde eğrilme ve bükülme ile karakterize osteomalazi sorunu, eklem deformiteleri gibi pek çok kemik hastalığına yakalanma riski belirgin şekilde artış gösterebilir.1 3
Kas Ağrıları ve Kas Zayıflığı
Kaslara ve kas faaliyetlerine ilişkin sorunlar da D3 vitamin eksikliği belirtileri arasında yer alabilir. D vitamini eksikliği bulunan kişilerde kas ağrıları, üst kollar ve uyluklar gibi vücudun gövdeye yakın olan kısımlarında kas zayıflığı, kalça ve bacak kaslarındaki zayıflamadan kaynaklı olarak paytak yürüme sorunu, kas seğirmesi ve kas krampları gibi sorunlar görülebilir.5
Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması
D vitamininin en önemli görevlerinden biri bağışıklık sistemini ve enfeksiyonlara karşı korunmayı desteklemesidir. Bu nedenle D3 vitamini eksikliği durumunda bağışıklık sistemi zayıflayabilir, sık sık enfeksiyon hastalıkları gelişebilir ve mevcut hastalıklar normalden daha uzun bir iyileşme süreci gerektirebilir.4
Bilişsel Sorunlar
Özellikle de yaşlı erişkinlerde bilişsel fonksiyonların korunması için D vitamini alımı oldukça önemlidir. Beyinde ve bilişsel faaliyetlerde önemli görevleri bulunan D3 vitamininin eksikliği, Alzheimer ve demans gibi hastalıklara yatkınlığı artırabilir.5
Depresyon ve Anksiyete
Vitamin D3 eksikliği belirtileri arasında çeşitli ruh hali değişiklikleri de yer alır. Özellikle belirgin D vitamini eksikliğinde depresyon ve anksiyete sorunlarının gelişim olasılığı artabilir.4
D3 Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?
Yukarıdaki belirtilerden de anlaşılabileceği üzere D3 vitamini eksikliği, çeşitli sağlık riskleri ile doğrudan ilişki içerisindedir. Daha genel bir bakışla D3 vitamini eksikliğinin vücutta yol açabileceği sağlık sorunları şu şekilde sıralanabilir:4 7
- Kemik ve eklem hastalıkları,
- Sık tekrarlayan enfeksiyonlar,
- Nörolojik sorunlar,
- Ruh sağlığına ilişkin bozukluklar,
- Çocuklarda büyüme ve gelişmeye ilişkin sorunlar,
- Vücut ağrıları,
- Yorgunluk ve enerji düşüklüğü gibi olumsuzluklar,
- Yara iyileşmesinin gecikmesi, cilt, saç ve tırnak sağlığına ilişkin sorunlar,
- Kanserler, kardiyovasküler hastalıklar ve insülin direnci gibi pek çok sağlık sorununa yakalanma riskinde artış.
Günlük D3 Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır?
D3 vitamini eksikliği belirtileri yaşamamak adına günlük D3 vitamini ihtiyacının tam olarak karşılanması oldukça önemlidir. Yaşa göre günlük D3 vitamini ihtiyacı tablosu ise şu şekildedir:1
12 aya kadar olan bebekler | 10 mcg (400 IU) |
1-70 yaş arası bireyler | 15 mcg (600 IU) |
70 yaş üzeri yaşlı erişkinler | 20 mcg (800 IU) |
Hamile ve emziren kadınlar | 15 mcg (600 IU) |
Günlük D vitamini gereksiniminin karşılanması kemik sağlığından bağışıklık sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasına kadar pek çok açıdan çok büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle sağlıklı beslenmeye, yeteri kadar güneş ışığı almaya ve hekiminizin önermiş olması halinde ise D vitamini takviyelerini düzenli olarak kullanmaya özen göstermelisiniz. “D3 vitamini nelerde var?'' başlıklı içeriğimizi inceleyerek vitamin D kaynakları hakkında bilgi alabilir, ayrıca sağlıklı beslenmenin faydaları, yulaf ezmesinin faydaları, su içmenin faydaları gibi diğer faydalı içeriklerimize de göz atabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.